Nội dung chính
1. Viêm xoang là gì?
Viêm xoang là tình trạng viêm nhiễm hoặc sưng tấy của các lớp niêm mạc lót trong các xoang cạnh mũi. Bình thường, các xoang này chứa đầy không khí, giúp làm nhẹ hộp sọ và làm ấm, ẩm không khí khi hít thở. Khi bị viêm, các lỗ thông xoang bị tắc nghẽn, dịch nhầy không thoát ra ngoài được, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus hoặc nấm phát triển.
Viêm xoang có thể xảy ra ở một hoặc nhiều xoang, ở cả hai bên hoặc một bên mặt, và diễn tiến thành cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính.
2. Phân loại viêm xoang
Tùy theo thời gian mắc bệnh và vị trí xoang bị viêm, viêm xoang được phân loại như sau:
2.1. Dựa vào thời gian:
- Viêm xoang cấp tính: Kéo dài < 4 tuần.
- Viêm xoang bán cấp: Kéo dài 4 – 12 tuần.
- Viêm xoang mạn tính: Trên 12 tuần, có thể tái phát nhiều lần.
2.2. Dựa vào vị trí:
- Viêm xoang hàm: Thường gây đau vùng má, răng hàm trên.
- Viêm xoang trán: Đau vùng trán, giữa hai cung mày.
- Viêm xoang sàng: Đau giữa hai mắt, vùng gốc mũi.
- Viêm xoang bướm: Đau sâu trong đầu, đỉnh đầu hoặc sau gáy.
- Viêm đa xoang: Viêm nhiều xoang cùng lúc.
3. Nguyên nhân gây viêm xoang
Viêm xoang có thể do nhiều yếu tố gây ra, phổ biến nhất là:
3.1. Nhiễm trùng:
- Virus: Nguyên nhân hàng đầu gây viêm xoang cấp.
- Vi khuẩn: Thường gặp trong viêm xoang cấp kéo dài hoặc tái phát.
- Nấm: Gây viêm xoang mạn tính, thường ở người suy giảm miễn dịch.
3.2. Dị ứng:
- Viêm mũi dị ứng lâu ngày làm phù nề niêm mạc, gây bít tắc lỗ xoang.
3.3. Yếu tố cấu trúc:
- Lệch vách ngăn mũi.
- Polyp mũi, u mũi.
- VA phì đại (ở trẻ em).
- Hẹp lỗ thông xoang bẩm sinh.
3.4. Các yếu tố nguy cơ khác:
- Sống trong môi trường ô nhiễm, bụi bẩn.
- Thói quen hút thuốc lá.
- Cơ địa dị ứng.
- Tắm nước lạnh, ngâm nước lâu hoặc thay đổi thời tiết đột ngột.
4. Triệu chứng của viêm xoang
Các biểu hiện của viêm xoang thay đổi theo thể bệnh (cấp hay mạn) và vị trí xoang bị viêm.
4.1. Viêm xoang cấp:
- Đau nhức vùng mặt, tăng lên khi cúi đầu hoặc vận động mạnh.
- Chảy nước mũi, thường đặc, màu vàng hoặc xanh.
- Nghẹt mũi, giảm hoặc mất khứu giác.
- Sốt nhẹ, mệt mỏi.
- Ho, nhất là ban đêm.
4.2. Viêm xoang mạn:
- Đau âm ỉ vùng xoang, có thể không rõ ràng.
- Chảy dịch mũi kéo dài, đôi khi có mùi hôi.
- Ho dai dẳng, đau họng, hôi miệng.
- Thường xuyên ngạt mũi, khó thở qua mũi.
- Ngủ ngáy, ngủ không sâu giấc.
5. Viêm xoang có nguy hiểm không?
Nếu không được điều trị đúng cách, viêm xoang có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm:
5.1. Biến chứng tại chỗ:
- Viêm tai giữa (ở trẻ em).
- Viêm tấy ổ mắt, áp xe quanh mắt.
- Viêm dây thần kinh thị giác, giảm thị lực.
5.2. Biến chứng xa:
- Viêm họng, viêm thanh quản do dịch chảy xuống họng.
- Viêm phổi ở người lớn tuổi, người có miễn dịch kém.
- Viêm màng não, viêm não: Hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng.
6. Chẩn đoán viêm xoang
Chẩn đoán viêm xoang cần kết hợp giữa khai thác triệu chứng và các kỹ thuật cận lâm sàng:
6.1. Khám lâm sàng:
- Quan sát dịch mũi, tình trạng sưng nề vùng mặt.
- Ấn đau tại vùng xoang tương ứng.
6.2. Nội soi mũi – xoang:
- Đánh giá trực tiếp tình trạng niêm mạc xoang, polyp, dịch tiết.
6.3. Xét nghiệm hình ảnh:
- Chụp X-quang xoang: Phát hiện mờ xoang, dịch ứ đọng.
- CT scan xoang: Đánh giá chi tiết tổn thương xoang, giải phẫu xoang mũi.
- MRI: Chỉ định khi nghi có khối u hoặc biến chứng nội sọ.
7. Các phương pháp điều trị viêm xoang
Tùy nguyên nhân, mức độ viêm xoang và cơ địa người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ phù hợp.
7.1. Điều trị nội khoa:
a. Dùng thuốc:
- Trong hầu hết các trường hợp viêm xoang, đặc biệt là viêm xoang cấp, việc điều trị nội khoa thường được ưu tiên trước. Mục tiêu của điều trị là làm giảm viêm, cải thiện lưu thông dịch trong xoang, giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể phục hồi tự nhiên.
b. Rửa mũi:
- Dùng nước muối sinh lý hoặc dung dịch chuyên dụng để làm sạch dịch nhầy, dị nguyên.
c. Xông hơi, khí dung:
- Giúp làm loãng dịch, thông thoáng mũi xoang.
7.2. Điều trị ngoại khoa:
Áp dụng trong các trường hợp:
- Viêm xoang mạn tính không đáp ứng thuốc.
- Polyp mũi, u xoang.
- Dị hình vách ngăn, VA phì đại gây tắc nghẽn.
Các phương pháp phổ biến:
- Nội soi xoang chức năng (FESS).
- Chỉnh hình vách ngăn mũi.
- Nạo VA, cắt polyp mũi.
8. Viêm xoang ở trẻ em
Trẻ nhỏ dễ bị viêm xoang do cấu trúc xoang chưa hoàn thiện, miễn dịch yếu, và thường xuyên mắc các bệnh viêm đường hô hấp.
Dấu hiệu thường gặp:
- Nghẹt mũi, chảy mũi kéo dài.
- Ho nhiều vào ban đêm.
- Biếng ăn, mệt mỏi.
- Quấy khóc, ngủ không yên.
Lưu ý khi điều trị:
- Không tự ý dùng kháng sinh hoặc thuốc xịt mũi.
- Cần khám chuyên khoa tai – mũi – họng để có phác đồ phù hợp.
9. Cách phòng ngừa viêm xoang hiệu quả
- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng mũi – họng khi thời tiết thay đổi.
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài, tránh khói bụi, ô nhiễm.
- Vệ sinh mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
- Tránh tiếp xúc dị nguyên nếu có cơ địa dị ứng.
- Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đủ chất, tập thể dục đều đặn.
- Điều trị dứt điểm viêm mũi, viêm họng để không biến chứng viêm xoang.
10. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Bạn nên đi khám chuyên khoa tai – mũi – họng khi có các dấu hiệu sau:
- Triệu chứng viêm mũi kéo dài trên 10 ngày không thuyên giảm.
- Đau đầu, đau mặt dữ dội.
- Sốt cao kèm theo chảy mũi đục.
- Ngạt mũi kéo dài, mất khứu giác.
- Viêm xoang tái phát nhiều lần trong năm.
- Điều trị tại nhà không hiệu quả.
11. Khám và điều trị viêm xoang ở đâu?
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Việt Sing Bắc Ninh là địa chỉ uy tín trong thăm khám và điều trị các bệnh tai – mũi – họng, trong đó có viêm xoang cấp và mạn tính.
Ưu điểm nổi bật:
- Bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, từng công tác tại bệnh viện lớn: Bác sĩ VŨ QUANG LÂM– Bác sĩ CKI chuyên khoa Tai – Mũi- Họng – Nguyên trưởng khoa khám chữa bệnh Tai- Mũi – Họng tại Bệnh viện quân y 110 thành phố Bắc Ninh; Bác sĩ NGUYỄN THANH NGHỊ– Bác sĩ CKI Tai Mũi Họng – bác sĩ chuyên khoa Tai- Mũi – Họng Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh trực tiếp thăm khám và điều trị.
- Trang thiết bị nội soi, CT xoang hiện đại, cho kết quả chính xác.
- Phác đồ điều trị cá nhân hóa, an toàn, không lạm dụng kháng sinh.
- Phòng khám sạch sẽ, phục vụ chuyên nghiệp, hỗ trợ đặt lịch online.
- Thời gian làm việc linh hoạt cả thứ 7 và chủ nhật.
📞 Hotline tư vấn: 0336.789.169
12. Kết luận
Viêm xoang là bệnh lý phổ biến, gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát triệu chứng và hạn chế tái phát. Việc chủ động bảo vệ sức khỏe mũi xoang, thăm khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là cách tốt nhất để giữ cho hệ hô hấp luôn khỏe mạnh.
