Nội dung chính
1. Tổng quan về polyp mũi
Polyp mũi là những khối u nhỏ lành tính hình thành từ niêm mạc xoang mũi, có thể phát triển từ một hoặc nhiều vị trí trong hốc mũi và các xoang lân cận. Chúng thường mềm, không đau, có màu xám nhạt hoặc hồng, và có thể mọc đơn lẻ hoặc thành cụm.
Mặc dù lành tính, nhưng polyp mũi nếu phát triển to hoặc lan rộng sẽ gây cản trở đường thở, làm giảm chức năng hô hấp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống người bệnh. Nếu không phát hiện và xử lý đúng cách, polyp mũi có thể gây biến chứng viêm xoang kéo dài, mất khứu giác, khó ngủ, thậm chí rối loạn giấc ngủ do tắc nghẽn mũi mạn tính.
2. Đặc điểm của polyp mũi
- Kích thước và hình dạng: Polyp mũi có thể nhỏ như hạt đậu hoặc lớn hơn, đôi khi giống chùm nho nếu mọc thành cụm.
- Vị trí xuất hiện: Thường gặp nhất ở các xoang sàng, sau đó lan xuống mũi, nhưng cũng có thể xuất hiện từ xoang hàm, xoang trán hoặc xoang bướm.
- Tính chất: Mềm, không đau, không gây chảy máu, dễ di động.
3. Phân loại polyp mũi
Polyp mũi có thể được phân loại dựa trên số lượng và vị trí:
3.1. Dựa theo số lượng:
- Polyp đơn độc: Chỉ xuất hiện một khối polyp trong mũi.
- Polyp đa phát: Có nhiều khối polyp mọc cùng lúc, thường gặp ở bệnh nhân viêm xoang mạn tính, hen suyễn hoặc cơ địa dị ứng.
3.2. Dựa theo vị trí:
- Polyp mũi – xoang trước: Thường gặp ở xoang hàm, xoang sàng trước.
- Polyp mũi – xoang sau: Xuất phát từ xoang sàng sau, xoang bướm.
4. Nguyên nhân hình thành polyp mũi
Polyp mũi không có nguyên nhân chính xác duy nhất, nhưng được cho là có liên quan đến tình trạng viêm mạn tính và quá trình dị ứng kéo dài trong niêm mạc mũi xoang.
Một số yếu tố nguy cơ gồm:
- Viêm xoang mạn tính: Kích thích liên tục làm tăng sản mô niêm mạc.
- Viêm mũi dị ứng: Phản ứng miễn dịch quá mức gây phù nề niêm mạc.
- Hen phế quản: Cơ địa dị ứng có liên quan đến polyp mũi.
- Mẫn cảm với aspirin (hội chứng Samter): Polyp mũi, hen và dị ứng thuốc giảm đau.
- Nhiễm trùng mạn tính đường hô hấp trên.
- Rối loạn miễn dịch hoặc gen di truyền.
5. Triệu chứng của polyp mũi
Ban đầu, polyp mũi có thể không gây ra triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi polyp lớn dần hoặc lan rộng, người bệnh có thể gặp các dấu hiệu sau:
5.1. Triệu chứng hô hấp:
- Ngạt mũi kéo dài, thường là cả hai bên.
- Chảy dịch mũi thường xuyên, dịch trong hoặc đục.
- Khó thở, thở bằng miệng, đặc biệt vào ban đêm.
5.2. Triệu chứng vùng đầu – mặt:
- Đau đầu âm ỉ hoặc nặng mặt vùng xoang.
- Giảm hoặc mất khứu giác, ảnh hưởng đến vị giác.
- Ngủ ngáy, khó ngủ, mệt mỏi ban ngày do thiếu oxy khi ngủ.
5.3. Triệu chứng tai – họng kèm theo:
- Viêm họng, ho kéo dài, nhất là vào ban đêm.
- Viêm tai giữa tái phát (ở trẻ nhỏ).
6. Polyp mũi có nguy hiểm không?
Dù là khối u lành tính, nhưng polyp mũi không được điều trị có thể gây nhiều biến chứng:
- Tắc nghẽn đường thở mũi, gây khó thở kéo dài.
- Viêm xoang mạn tính, do bít tắc lỗ thông xoang.
- Rối loạn giấc ngủ, ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ.
- Mất khứu giác vĩnh viễn nếu không can thiệp sớm.
- Biến dạng mũi – mặt nếu polyp phát triển lớn (hiếm gặp).
7. Đối tượng có nguy cơ cao bị polyp mũi
- Người có tiền sử viêm mũi dị ứng lâu năm.
- Người bị viêm xoang tái đi tái lại.
- Người mắc hen phế quản.
- Người có cơ địa dị ứng nặng.
- Người sống trong môi trường ô nhiễm, hóa chất.
- Người thường xuyên tiếp xúc khói bụi, thuốc lá.
8. Chẩn đoán polyp mũi như thế nào?
Việc chẩn đoán polyp mũi dựa vào kết hợp giữa khám lâm sàng và các kỹ thuật hình ảnh học:
8.1. Khám mũi lâm sàng:
- Dùng đèn đầu và gương mũi để quan sát bên trong khoang mũi.
- Có thể nhìn thấy khối polyp trơn, mềm, màu hồng nhạt hoặc xám.
8.2. Nội soi mũi xoang:
- Phát hiện polyp ở sâu trong hốc mũi hoặc các xoang.
- Đánh giá mức độ lan rộng, số lượng, tình trạng niêm mạc.
8.3. Chẩn đoán hình ảnh:
- CT scan xoang: Xác định vị trí, kích thước và ảnh hưởng của polyp lên xoang.
- MRI: Áp dụng khi nghi ngờ u hoặc bất thường khác.
9. Các phương pháp điều trị polyp mũi
Tùy theo mức độ, kích thước polyp và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị nội khoa hoặc ngoại khoa.
9.1. Điều trị nội khoa (không nêu tên thuốc):
- Dùng thuốc đường toàn thân hoặc tại chỗ nhằm giảm viêm, giảm phù nề và ngăn ngừa tái phát.
- Xịt mũi chứa hoạt chất kháng viêm, giúp co nhỏ polyp ở giai đoạn sớm.
- Vệ sinh mũi – xoang thường xuyên, rửa mũi bằng nước muối sinh lý để làm sạch dị nguyên.
- Theo dõi đáp ứng lâm sàng và điều chỉnh kế hoạch điều trị phù hợp.
Lưu ý: Việc dùng thuốc cần có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Không nên tự ý mua và sử dụng thuốc kéo dài vì có thể gây tác dụng phụ.
9.2. Điều trị ngoại khoa (phẫu thuật):
Áp dụng trong các trường hợp:
- Polyp lớn gây tắc nghẽn nghiêm trọng.
- Polyp tái phát nhiều lần.
- Điều trị nội khoa không hiệu quả.
Các phương pháp phẫu thuật:
- Phẫu thuật nội soi chức năng mũi xoang (FESS): Loại bỏ polyp, phục hồi thông khí xoang.
- Chỉnh hình vách ngăn mũi, nếu có bất thường cấu trúc.
- Cắt polyp qua nội soi mềm, không xâm lấn nhiều, thời gian hồi phục nhanh.
Sau phẫu thuật, người bệnh cần tái khám định kỳ và dùng thuốc theo chỉ định để giảm nguy cơ tái phát.
10. Cách phòng ngừa polyp mũi
Dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ hình thành polyp mũi bằng các biện pháp sau:
- Điều trị sớm các bệnh viêm mũi, viêm xoang.
- Tránh tiếp xúc với các yếu tố dị ứng như phấn hoa, bụi, nấm mốc, lông động vật…
- Đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt ở nơi ô nhiễm.
- Giữ ấm mũi – họng, tránh tắm khuya hoặc tiếp xúc nước lạnh.
- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hằng ngày, giữ mũi sạch và ẩm.
- Tăng cường sức đề kháng bằng cách ăn uống đầy đủ chất, ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên.
11. Khi nào cần đến khám bác sĩ?
Bạn nên đi khám tai – mũi – họng khi có các dấu hiệu sau:
- Nghẹt mũi kéo dài, không thuyên giảm với thuốc thông thường.
- Mất khứu giác hoặc giảm cảm nhận mùi vị.
- Chảy dịch mũi nhiều, có mùi hôi.
- Đau đầu hoặc đau vùng mặt kéo dài.
- Nghi ngờ có khối trong mũi hoặc khó thở khi nằm.
12. Địa chỉ khám và xử lý polyp mũi an toàn, uy tín
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Việt Sing Bắc Ninh là một trong những địa chỉ được nhiều người tin tưởng khi gặp các vấn đề về mũi – xoang, trong đó có polyp mũi.
Lý do nên chọn Việt Sing:
- Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng nhiều kinh nghiệm.
- Trang thiết bị nội soi và CT xoang hiện đại, cho chẩn đoán chính xác.
- Phác đồ điều trị an toàn, cá nhân hóa, phù hợp từng tình trạng cụ thể.
- Phòng thủ thuật đạt chuẩn, vô trùng tuyệt đối.
- Chi phí hợp lý, công khai minh bạch.
- Làm việc cả thứ 7 – chủ nhật, hỗ trợ đặt lịch trước, không phải chờ đợi.
📍 Địa chỉ: 169 Hoàng Hoa Thám – Võ Cường – TP. Bắc Ninh📞 Hotline tư vấn: 0336.789.169
13. Tổng kết
Polyp mũi là tình trạng phổ biến, thường liên quan đến viêm mũi xoang mạn tính hoặc cơ địa dị ứng. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp cải thiện rõ rệt chất lượng cuộc sống, phòng ngừa biến chứng và giảm nguy cơ tái phát. Nếu bạn gặp tình trạng ngạt mũi kéo dài, chảy dịch mũi bất thường hoặc giảm khứu giác, hãy chủ động đi khám để được tư vấn kịp thời.
