Nội dung chính
1. Sổ mũi là gì?
Sổ mũi là tình trạng tiết dịch từ niêm mạc mũi, có thể ở dạng nước trong, dịch nhầy hoặc đục. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm đẩy vi khuẩn, virus hoặc các chất gây kích ứng ra khỏi mũi. Dù là triệu chứng phổ biến, sổ mũi kéo dài có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt, giấc ngủ và chất lượng cuộc sống nếu không được chăm sóc đúng cách.
2. Nguyên nhân gây sổ mũi
2.1. Cảm lạnh do virus
Sổ mũi là dấu hiệu thường thấy trong các đợt cảm lạnh. Virus làm tổn thương lớp niêm mạc mũi khiến cơ thể tiết nhiều dịch nhầy để “rửa trôi” mầm bệnh.
2.2. Viêm mũi dị ứng
Tiếp xúc với phấn hoa, bụi nhà, lông thú, mùi hóa chất có thể gây kích ứng và dẫn đến sổ mũi, hắt hơi, ngứa mũi.
2.3. Thay đổi thời tiết, không khí lạnh
Không khí lạnh khiến mạch máu trong mũi co lại, làm niêm mạc khô rát và phản ứng bằng cách tiết dịch nhiều hơn để giữ ẩm.
2.4. Viêm xoang
Sổ mũi đi kèm đau đầu, đau vùng mặt, mệt mỏi, có thể do viêm xoang – tình trạng niêm mạc các hốc xoang bị viêm và tiết dịch ứ đọng.
2.5. Tác nhân cơ học hoặc dị vật
Dị vật trong mũi, đặc biệt ở trẻ nhỏ, có thể gây kích thích và tiết dịch nhiều một bên mũi.
3. Triệu chứng đi kèm khi bị sổ mũi
- Chảy nước mũi trong, nhầy hoặc đặc, có thể màu trắng, vàng hoặc xanh.
- Nghẹt mũi, khó thở bằng mũi.
- Hắt hơi liên tục.
- Ngứa mũi, ngứa họng.
- Ho khan hoặc ho có đờm nếu dịch mũi chảy xuống họng.
- Mất ngủ, mệt mỏi, đau đầu nhẹ.
4. Bị sổ mũi có nguy hiểm không?
Trong nhiều trường hợp, sổ mũi là triệu chứng lành tính và sẽ tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu kéo dài hoặc đi kèm các biểu hiện như sốt cao, đau mặt, mệt mỏi nghiêm trọng, hoặc dịch mũi có mùi hôi – bạn nên đến cơ sở y tế để kiểm tra. Đây có thể là dấu hiệu của:
- Viêm xoang cấp hoặc mạn tính.
- Viêm mũi dị ứng kéo dài.
- Nhiễm trùng đường hô hấp.
- Dị vật hoặc bất thường cấu trúc mũi.
5. Cách xử lý sổ mũi tại nhà
5.1. Giữ ấm cơ thể
- Đặc biệt là vùng cổ, ngực, mũi trong thời tiết lạnh.
- Uống nước ấm, ăn súp nóng để giúp làm loãng dịch mũi.
5.2. Rửa mũi bằng nước muối sinh lý
- Dùng nước muối sinh lý 0,9% để làm sạch khoang mũi.
- Hỗ trợ giảm tắc nghẽn và rửa trôi tác nhân gây kích ứng.
5.3. Xông hơi mũi
- Hít hơi nước ấm giúp làm loãng dịch, hỗ trợ thông mũi.
- Có thể thêm vài giọt tinh dầu thiên nhiên như bạc hà, khuynh diệp để làm dịu đường thở (tránh dùng cho trẻ nhỏ nếu chưa có hướng dẫn y tế).
5.4. Nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước
- Giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố.
5.5. Hạn chế tiếp xúc với tác nhân gây kích ứng
- Tránh khói thuốc, bụi, phấn hoa, lông thú, nước hoa nồng, máy lạnh quá lạnh…
6. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đưa bản thân hoặc người thân đi khám nếu:
- Sổ mũi kéo dài trên 7 ngày không cải thiện.
- Dịch mũi đặc, có màu vàng/ xanh và mùi hôi.
- Đau vùng trán, quanh mắt, kèm sốt và mệt mỏi.
- Có tiền sử viêm xoang, dị ứng nặng.
- Trẻ em sổ mũi kèm bỏ ăn, quấy khóc, sốt cao.
7. Phương pháp kiểm tra và chẩn đoán
Tại cơ sở y tế, bác sĩ có thể thực hiện:
- Khám mũi bằng đèn soi hoặc nội soi mũi xoang để kiểm tra tình trạng niêm mạc.
- Chụp X-quang hoặc CT nếu nghi ngờ viêm xoang.
- Test dị ứng nếu sổ mũi nghi ngờ do nguyên nhân dị ứng.
8. Phương pháp điều trị y tế (không nêu tên thuốc)
Tùy vào nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định:
- Dung dịch xịt mũi giúp giảm phù nề niêm mạc, thông thoáng đường thở.
- Thuốc hỗ trợ giảm viêm, giảm kích ứng.
- Theo dõi phản ứng điều trị, tái khám nếu không cải thiện sau vài ngày.
- Trường hợp viêm xoang kéo dài, có thể cần can thiệp nội soi để xử lý ổ viêm.
Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc xịt mũi hoặc thuốc uống khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.
9. Phòng ngừa sổ mũi hiệu quả
- Giữ vệ sinh mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý.
- Rửa tay thường xuyên, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi ngoài.
- Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài, đặc biệt khi trời lạnh hoặc ô nhiễm.
- Tránh tiếp xúc với dị nguyên như phấn hoa, bụi, lông thú nếu có cơ địa dị ứng.
- Tăng cường đề kháng bằng chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc và tập luyện thường xuyên.
10. Bị sổ mũi ở trẻ em – Cần lưu ý gì?
- Trẻ có hệ miễn dịch yếu hơn, dễ bị sổ mũi do thời tiết, virus hoặc dị ứng.
- Luôn giữ ấm cho trẻ, đặc biệt là mũi – họng.
- Không tự ý dùng thuốc nhỏ mũi cho trẻ khi chưa có chỉ định chuyên môn.
- Đưa trẻ đến bác sĩ nếu sổ mũi kéo dài, sốt cao, hoặc kèm ho nhiều.
11. Địa chỉ khám tai mũi họng uy tín
Nếu tình trạng sổ mũi kéo dài hoặc kèm theo các biểu hiện nghiêm trọng, người bệnh nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa Tai Mũi Họng để kiểm tra kỹ lưỡng.
Phòng khám Đa khoa Quốc tế Việt Sing – Bắc Ninh
- Trang thiết bị nội soi mũi xoang hiện đại.
- Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Tai – Mũi – Họng nhiều năm kinh nghiệm.
- Phác đồ điều trị an toàn, phù hợp theo từng độ tuổi và cơ địa.
- Chăm sóc tận tình, hỗ trợ tư vấn cả trước và sau khám.
📞 Hotline tư vấn và đặt lịch khám: 0336.789.169
12. Kết luận
Sổ mũi là một phản ứng phổ biến của cơ thể trước nhiều tác nhân như virus, dị ứng hoặc thay đổi thời tiết. Dù thường là lành tính, sổ mũi kéo dài hoặc đi kèm các triệu chứng nghiêm trọng cần được thăm khám sớm để tránh biến chứng như viêm xoang hay viêm tai giữa.
Chăm sóc đúng cách, giữ gìn vệ sinh cá nhân, giữ ấm và chủ động phòng ngừa là những cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm nguy cơ mắc và tái phát sổ mũi.
